کهن‌ترین بازار تاریخی

بازار قیصریه لار عنوان کهن‌ترین بازار ایران است که به‌رغم قدمت و اصالتی که دارد کاربری خود را حفظ کرده و همچنان مهمترین معاملات تجاری جنوب کشور در این بازار انجام می‌شود.

بازارهای وکیل شیراز (متعلق به دوره زندیه) و قیصریه اصفهان (متعلق به دوره صفویه) در میدان نقش جهان با الگوبرداری از بازار قیصریه لارستان احداث شده است. بازار قیصریه لارستان براساس کتاب بازارقیصریه دکتر ضیاء توانا با ارائه دلایل و مستندات متعلق به سال ۸۵ (هـ.ق) یعنی قرن اول اسلام است.

مهمترین ویژگی بازار لارستان، صلیبی شکل بودن آن است و دارای غلام گردشی در قسمت میانی یا قبه بازار است که این معیار منحصر به فرد و در کل بازارهای بزرگ ایران کم‌نظیر است.

سیما علویه، سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لارستان در گفت‌وگو با تسنیم در این شهرستان با بیان اینکه براساس کتیبه‌ای که در قبه زیر بازار قیصریه در فاصله ۱۸ متری و با حروف اَبجد به رشته تحریر در آمده است، این بازار در دوره شاه عباس صفوی تعمیر شده و بسیاری از کارشناسان در این امر دچار اشتباه می‌شوند ولی در اصل قدمت بازار به بیش از ۱ هزار و ۳۰۰ سال قبل برمی‌گردد.

وی افزود: ۴کتیبه‌ای که در چهار سمت درب ورودی بازار قیصریه لار نصب شده بیانگر مرمت بازار در دوره ناصرالدین شاه است.

علویه یکی از مهمترین شاخصه بازار قیصریه لار را قرارگیری چهار برکه مسگرها، آردفروشان، دهن شیر روبه‌روی در اصلی میدان در چهار سمت آن دانست و تصریح کرد: این آب انبارها بازار را در برابر زلزله مقاوم می‌کرده است.

سرپرست اداره میراث فرهنگی شهرستان لارستان گفت: بازار قیصریه لار به‌گونه‌ای ساخته شده که ارتباط آن با کنیسه (مسجد جامع امروزی)، حمام، دو کاروانسرا، تیمچه‌های متعدد اطراف بازار وجود داشته است.

وی خاطرنشان کرد: بازار قیصریه لار را می‌توان به عنوان نخستین بازار تاریخی ایران دانست و قابلیت ثبت در فهرست جهانی را دارد.

علویه با بیان اینکه ثبت‌جهانی بازار قیصریه لارستان کاری دور از دسترس نیست، بیان کرد: برای تحقق این کار علاوه بر توجه مسئولان میراث فرهنگی کشور و فارس، نیازمند همکاری فرماندار، شورای شهر، شهرداری، مسئول بافت تاریخی، راه و شهرسازی، دادگاه ، کسبه بازار و میراث فرهنگی است که می‌توان با تشکیل چند جلسه موانع ثبت جهان این اثر باارزش را فراهم ساخت.

سرپرست میراث فرهنگی لارستان مهمترین موانع ثبت بازار قیصریه لارستان را ارتفاع بانک ملی به چهار و نیم متر، بهسازی ساخت و سازهای اطراف بازار و تهیه نقشه آسیب‌شناسی وضع موجود دانست و گفت: اکثر این کارها با رویه قانونی حل شدنی است.

وی یکی از اثرات مثبت ثبت‌جهانی را تخصیص بودجه سالانه برای حفظ، ترمیم و نگهداری آثار دانست و افزود: با ثبت بازار قیصریه لارستان در یونسکو، علاوه بر معرفی اثر ثبت شده به جهانیان سبب جذب توریست به این منطقه و به‌تبع آن فارس و کشور می‌شود.

به گزارش تسنیم بازار تاریخی قیصریه لارستان در سال ۱۳۱۷ به شماره ۳۱۵ در فهرست ملی به ثبت رسید ولی با تمامی ویژگی‌های منحصر به فردی که این اثر تاریخی در فارس و ایران دارد، هنوز در بسته‌های سفر گردشگران ورودی به استان جایی ندارد و تنها معرفی آن معطوف به چند عکس در بروشورهای تبلیغاتی شده که متاسفانه تعطیلی بازار در ایام نوروز سبب عدم امکان بازدید مهمانان نوروزی از این اثر گران سنگ می‌شود که نیاز به همکاری بازاریان و بازگشایی آن در اعیاد و ایام خاص دارد.

بازار قیصریه لارستان یکی از هزار اثر تاریخی و منحصر به فردی است که به رغم جای‌گیری در مرکز شهر، همچنان ناشناخته باقی مانده است و با تمام قابلیت‌هایی که دارد هنوز در فهرست جهانی ثبت نشده است.

.