اقدامات وزارت خارجه برای توسعه گردشگری

معاون وزیر امور خارجه از امکان صدور سالانه ۵۰۰ ویزای رایگان برای ورود توراپراتورهای خارجی در راستای آشناسازی آنها با توریسم ایران خبر داد و گفت: «این ظرفیت در وزارت امور خارجه وجود دارد و از آنجا که این قشر اهمیت بسزایی در توسعه گردشگری ما دارند، باید هم و غم خود را بر جذب این گروه بگذاریم.» 

حسن قشقاوی عصر یکشنبه با حضور در جلسه کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی ایران، با نقل حدیثی منسوب به حضرت علی (ع) بر اهمیت اقتصادی و فرهنگی توریسم تاکید و خاطرنشان کرد: «آن حضرت می‌فرمایند که به ۵ دلیل باید سفر کنید: اول انبساط خاطر، دوم رونق اقتصادی و درآمدزایی، سوم آشنایی با فرهنگ‌های مختلف، چهارم آشنایی با آداب گوناگون و پنجم همنشینی با دیگران.»

معاون کنسولی، پارلمانی و حقوق ایرانیان خارج از کشور وزارت امور خارجه در ادامه ضمن یادآور شدن جایگاه گردشگری در سند ابلاغی برنامه ششم از سوی رهبری، دستیابی به ۲۵ میلیون گردشگر را تا پایان برنامه ششم تکلیف دولت و بخش خصوصی دانست و تصریح کرد: «برای ما در ایران، ارزشی‌ترین کار جذب گردشگران است؛ چرا که این موضوع در پیشبرد دیپلماسی عمومی نیز بسیار موثر خواهد بود.»

وی ادامه داد: «تاثیر سفر خارجی‌ها به ایران را در مذاکراتمان با طرف‌های خارجی مشاهده می‌کنیم؛ آن دسته از مقامات خارجی که پیش از این به ایران سفر کرده‌اند، در مذاکرات نرمی و عطوفت بیشتر و درک روشنی از ایران دارند. آنها اغلب معتقدند ۲ ایران وجود دارد؛ ایرانی که در رسانه‌های خارجی نشان داده می‌شود و ایرانی که روی کره خاکی و در خاورمیانه زندگی می‌کند.» قشقاوی با تاکید بر اینکه گردشگری رکن مهم دیپلماسی عمومی است، افزود: «من اگر مسوول بودجه بودم، ۹۰ درصد بودجه فرهنگی را به گردشگری اختصاص می‌دادم.»

راه‌های تبلیغ برای گردشگری ایران

این مقام مسوول با برشمردن راه‌های موجود برای شناساندن جاذبه‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری ایران به خارجی‌ها، ضمن تاکید بر نقش مهم توراپراتورها، گفت: «یکی دیگر از راه‌ها این است که استادان و دست‌اندرکاران دانشگاه‌های توریسم و هتلداری را از سراسر دنیا به ایران دعوت و ایران را به آنها معرفی کنیم.» 

قشقاوی نقش سفرای خارجی مقیم تهران را نیز پراهمیت دانست و تصریح کرد: «اگر صددرصد توان سفرای ایران و رایزنان فرهنگی در کشورهای خارجی در اختیار فعالان گردشگری قرار بگیرد، باز هم ۵۰درصد پتانسیلی است که در این زمینه وجود دارد. ۵۰ درصد دیگر در واقع سفرای خارجی مقیم تهران و خانواده‌های آنها هستند؛ چراکه این افراد هستند که توصیه‌های سفر را در سایت‌های وزارت امور خارجه کشورهای خود قرار می‌دهند.» وی در این خصوص ادامه داد: «بنابراین توصیه من این است که شما رابطه تنگاتنگی با کنسولگری کشورهای خارجی در تهران و برخی شهرهای دیگر داشته باشید. البته ابعاد امنیتی نیز برای سفرهای این افراد در ایران وجود دارد که سعی می‌کنیم مرتفع شود.» معاون کنسولی، پارلمانی و حقوق ایرانیان خارج از کشور وزارت امورخارجه سپس با اعلام اینکه در حال حاضر حدود ۵تا۶ میلیون ایرانی در خارج از کشور زندگی می‌کنند، این افراد را نیز بازار هدف مناسبی برای دعوت به دیدن جاذبه‌های ایران و سرمایه‌گذاری گردشگری در کشورمان عنوان و خاطرنشان کرد: «ایرانیان خارج از کشور، سرمایه‌دارترین مهاجران هستند و می‌توان از سرمایه آنها برای توسعه زیرساخت‌های گردشگری بهره گرفت.»

مصوبه ظالمانه

قشقاوی با اشاره به مصوبه کنگره آمریکا مبنی بر محدودیت ویزا برای شهروندان ۳۸ کشور که در ۵سال اخیر به ایران، سوریه، عراق یا سودان سفر کرده‌اند، این مصوبه را ظالمانه و مخالف حقوق بشر خواند و گفت: «مگر تا به حال چه اقدام تروریستی از سوی ایرانی‌ها سر زده؟ ایرانی‌ها ذاتا صلح‌طلب هستند و فرهنگ و تمدنی غنی دارند. ما در خصوص این مصوبه هشدارهای لازم را داده‌ایم و در این باره فعلا نمی‌توانم جزئیاتی بیان کنم.» وی در ادامه ضمن برشمردن مزیت‌های گردشگری ایران، خاطرنشان کرد: «درحال حاضر تورهای گردشگری به سوی تخصصی شدن پیش می‌روند و گردشگران مایلند فعالیت‌های متفاوتی داشته باشند؛ برای مثال می‌توان تورهای تخصصی فرش برای آموزش یا ترویج فرش‌بافی تعریف کرد.»

کدام ویزا برای کدام کشور؟

معاون وزیر امورخارجه در ادامه سخنان خود، نحوه ارائه ویزا به کشورهای مختلف را عنوان و تصریح کرد: «ترکیه (۹۰روزه)، بولیوی (۳۰روزه) و سوریه (۹۰روزه) به صورت دو طرفه با ایران لغو روادید هستند. همچنین جمهوری آذربایجان (۱۵روزه)، مصر (۲۰روزه) و گرجستان (۴۵روزه) نیز به صورت یک طرفه لغو ویزا هستند؛ یعنی شهروندان این کشورها برای ورود به ایران نیاز به دریافت ویزا ندارند.» قشقاوی ادامه داد: «همچنین شهروندان ایرانی می‌توانند بدون ویزا به کشورهای اکوادور (۹۰روزه)، نیکاراگوئه (۹۰روزه) و کردستان عراق (۱۵روزه) سفر کنند. علاوه‌بر این ایران به دو کشور لبنان و مالزی به صورت دو طرفه در فرودگاه ویزای رایگان می‌دهد.» او با اشاره به اینکه ایران به همه کشورها به جز ۱۱کشور ویزای فرودگاهی می‌دهد، یادآور شد: «شهروندان ۱۱کشور آمریکا، افغانستان، سومالی، بنگلادش، انگلیس، کانادا، کلمبیا، اردن، پاکستان و هندوستان نیز می‌توانند پیش از سفر خود با مراجعه به کنسولگری ایران در کشورهای خود ویزا دریافت کنند و اینکه این ۱۱کشور در لیست دریافت‌کنندگان ویزای فرودگاهی ما نیستند به معنی این نیست که به آنها ویزا نمی‌دهیم. ضمن اینکه ما توانسته‌ایم مدت ویزای فرودگاهی را از ۱۵روز به ۳۰روز افزایش دهیم و این نیز درراستای تسهیلات سفر خارجی‌ها صورت گرفته است.» این دیپلمات از راه‌اندازی ویزای الکترونیک تا کمتر از یکسال دیگر خبر داد و گفت: «تا یکماه دیگر، ویزای الکترونیک به صورت پایلوت در یکی از فرودگاه‌های کشور صادر می‌شود.»

قشقاوی یکی دیگر از اقدامات وزارت امورخارجه را در راستای توسعه گردشگری، تشکیل شورای گردشگری سلامت دانست و افزود: «کشور ما به لحاظ مهارت‌های پزشکی با بهترین کشورها قابل مقایسه است و ما تنها از جهت تجهیزات پزشکی با آن کشورها ۵-۶درصد فاصله داریم. گردشگری سلامت امری مغفول در کشور ماست که باید به آن بیشتر پرداخت.» وی همچنین چند نوع روادید را که اندکی متفاوت و جالب است، نام برد و توضیح داد: «یکی از این روادیدها، روادید نوع M است (Family Member) که مخصوص مردان خارجی است که همسر ایرانی دارند و شامل فرزندان آنها نیز می‌شود. 

این روادید یک سوم هزینه روادید معمول است و تا سقف یکسال اعتبار دارد.»  به گفته او، نوع دیگر ویزا، ویزای نوع T است که ویزای درمانی نامیده می‌شود و برای خارجی‌هایی صادر می‌شود که به‌منظور درمان به ایران می‌آید. این ویزا نصف قیمت ویزای ایران هزینه دارد و شامل همراهان بیمار نیز می‌شود. همچنین مدت این نوع ویزا براساس تجویز پزشک معالج است و محدودیت ندارد. معاون وزیر امورخارجه، ویزای I را نوع دیگری از روادیدهای متنوع ایران برشمرد و گفت: «این نوع روادید برای سرمایه‌گذاران خارجی از سه ماه تا سه سال و به صورت رایگان صادر می‌شود. این ویزا به موجب قانون سرمایه‌گذاری و با مجوز سازمان سرمایه‌گذاری صادر خواهد شد.»

وی توصیه کرد برای ویزای گردشگری، ویزای گروهی دریافت شود تا در روند کار نیز تسهیل صورت گیرد. قشقاوی همچنین در پاسخ به ابهام یکی از هتلداران حاضر در جلسه مبنی بر اینکه اطلاعی از محل اقامت برخی گردشگران یا تجار ورودی به ایران در دست نیست، خاطرنشان کرد: «ما در فرم‌های خود چه در فرودگاه و چه هنگام صدور ویزا، از توریست می‌خواهیم که آدرس محل سکونت خود را عنوان کند.» این مقام مسوول یادآور شد ما زمانی می‌توانیم با کشورهای دیگر لغو ویزا را عملی کنیم که آنها نیز در خصوص ایران لغو ویزا را اعمال کنند. 

وی از فعالان بخش خصوصی خواست که در دیدارهای خود با فعالان بخش خصوصی کشورهای دیگر، آمادگی ایران برای لغو ویزا را اعلام کنند و خودشان با آنها در این‌باره رایزنی انجام دهند. قشقاوی با اشاره به تاکید شدید رئیس جمهور به اصلاح فرودگاه‌های کشور گفت: «ما باید از گیت‌ها گرفته تا پارکینگ‌ها را ساماندهی کنیم. در این خصوص هم جلساتی داشته‌ایم و امیدواریم نتیجه بگیریم.»او در پایان ضمن ابراز نگرانی نسبت به دولتی شدن بخش خصوصی خاطرنشان کرد: «باید بدانیم که تولید ثروت امری مذموم نیست و مذموم دانستن تولید مشروع ثروت، برخلاف اسلام است. همچنین من از بخش خصوصی می‌خواهم که به‌رغم آنکه ما دولتی‌ها شعار خصوصی‌سازی می‌دهیم و ممکن است عملی‌اش نکنیم، دست کم شما به عنوان بخش خصوصی هویت خود را حفظ کنید و «خصولتی» نشوید.»

مطالبات بخش خصوصی از قشقاوی

در ادامه این نشست که با حضور اعضای کمیسیون گردشگری اتاق ایران برگزار شد، دکتر علی رحیم‌پور یکی از اعضای جامعه هتلداران ایران با اشاره به مصوبه کنگره آمریکا گفت: «۷۰درصد میهمانان هتل ما اروپایی هستند و ۹۰ درصد از این میزان را گردشگران ۳۸ کشور قیده شده در قانون اخیر محدودیت ویزای آمریکا تشکیل می‌دهند بنابراین می‌توانیم در همین ابعاد نیز نتیجه بگیریم که با این اوصاف گردشگری در ایران تعطیل خواهد شد.» وی ادامه داد: «از سوی دیگر در همین مدت اخیر ما با ۳۲ گروه برای سرمایه‌گذاری در هتل‌های ایران مذاکره کرده‌ایم. اینها یا اروپایی هستند یا اگر هم آسیایی هستند، مدیران اروپایی و آمریکایی دارند. بنابراین این مساله فقط در خصوص آن ۳۸ کشور مطرح نمی‌شود و دامن همه کشورها را به نوعی خواهد گرفت.»این فعال بخش خصوصی با تاکید بر لزوم تسهیل و تسریع صدور ویزا، زیرساخت‌های ایران را برای صدور ویزای فرودگاهی و ویزا در کشورهای مبدأ اندک دانست و تصریح کرد: «تصور کنید آیا مثلا در سفارت ایران در آلمان امکان صدور هزار ویزا در روز وجود دارد؟ یا مثلا اگر ورود گردشگران افزایش یابد، چطور می‌خواهیم برای آن تعداد ویزای فرودگاهی صادر کنیم؟»

رقیه حاتمی‌پور یکی از مدیران آژانس‌های مسافرتی تهران، مخالفت خود را با اثرگذاری منفی مصوبه کنگره آمریکا بر گردشگری اعلام کرد و گفت: «ما می‌توانیم مسلمانان را به کشور جذب کنیم که شامل آن ۳۸کشور نمی‌شوند. همچنین روس‌ها نیز جزو این ۳۸ کشور نیستند ولی ما برای این دو گروه مذکور برنامه‌ریزی نکرده‌ایم.» وی خواستار آن شد که با برخورد حرفه‌ای با این مصوبه، کاری صورت گیرد که خود به خود این قانون خنثی تلقی شود و آنها بفهمند چنین قانونی تاثیری بر گردشگری ایران نخواهد گذاشت. حاتمی‌پور همچنین با اشاره به فقدان زیرساخت‌های توریستی در کشور، گفت: «باید به مسائلی همچون امنیت، کارت‌های اعتباری، هتل و ناوگان هوایی بیشتر توجه کنیم.»

در پایان این نشست رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران اعلام کرد که مسعود سلطانی‌فر میهمان جلسه‌بعدی این کمیسیون خواهد بود.