محمدرضا دژکام : فرهنگ مشاوره‌ی خانواده در ایران غریبه است

مجله خانواده سبز ؛ اول دی‌ماه ۱۳۹۳

با محمدرضا دژکام آشنا هستید. او به جز اینکه عضو انجمن روانشناسان ایران است و در کار مشاوره، نویسنده‌ای حاذق است که طی ۱۵ سال، ۴۰ عنوان کتاب هم به رشته نگارش در آورده است. تماس‌های زیادی داشتیم تا با او گفتگویی کوتاه انجام بدهیم تا شما با وی بیشتر آشنا شوید. از این رو در این شماره گفتگویی با ایشان انجام دادیم و از او خواستیم که بگوید چرا بیشتر افراد از مشاوره‌های حضوری با مشاوران فراری هستند.

تحصیلات شما ؟

تحصیلاتم در رشته‌ روانشناسی است. بنده فارغ التحصیل از دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی هستم که آن را با رتبه ممتاز گذراندم.

کار مشاوره را از چه زمانی آغاز کردید؟

بنده از زمان دانشجویی‌ام علاقه فراوانی به انجام کارهای درمانی و مشاوره داشتم. و در اکثر بیمارستانهای روانی و کلینیکهای مشاوره و روان‌درمانی داوطلبانه کار می‌کردم. علاقه زیاد به ارتباط با مردم و شناخت روحیات و نحوه زندگی آنها و اینکه چگونه به بیماری روانی مبتلا شده اند و نیز تمایل زیاد به صحبت کردن و پای درد دل آنها نشستن از جمله ویژگیهای اخلاقی و رفتاری من بود که حتی تا به امروز هم ادامه پیدا کرده است.

آیا کار مشاوره و صحبت کردن با اقشار مختلف مردم برای شما خست کننده نبوده است؟

نه ! اصلا اینگونه نیست. من به این کار با عشق نگاه میکنم و شاید باورتان نشود ولی آنچنان درآمدی نیز در این راه ندارم ولی میل خدمت به همنوعان سرزمین مادری و اینکه شاید بتوانم دین خویش را به کسانی که نیاز به کمک و یاری من و همکارانم هستند مرا در این حرفه استوار گردانید. و هروقت به شخصی مشاوره میدهم حال در هر زمینه ای احساس می‌کنم که توانسته ام گره‌ای از مشکلات او باز کنم به خودم افتخار میکنم.

شما بیشتر در چه حوزه هایی به مراجعان خود مشاوره میدهید؟

ببینید اساساً مردم ما از فرهنگ مشاوره آنچنان آگاهی ندارند. تصور و ذهنیت اکثر اقشار جامعه از رفتن نزد مشاور خانواده این است که اگر من پیش مشاوره بروم به من برچسب دیوانه یا روانی بودن می‌زنند. ما در درجه نخست باید فرهنگ مشاوره را در کشورمان به خوبی جا بیاندازیم. بهتر بگویم این فرهنگ در ایران غریبه است. همانگونه که جسم ما بیمار میشود به پزشک مراجعه میکنیم روان ما نیز نیازمند به التیام است. من از زمانی که مشاوره را شروع کردم که فکر میکنم نزدیک به ۱۵ سال از آن زمان میگذرد، بیشتر فعالیتم را در زمینه مشاوره جوانان، ازدواج، و خانواده گذاشته ام و خدا را شکر که بیشتر یا تمام کسانی که با من مشاوره داشته اند از کار من راضی و خشنود بوده اند که همین برای من بسی جای امیدواری است و انرژی مضاعفی به من برای ادامه کار می‌دهد.

دوست داشتید رییس یک بیمارستان روانی باشید یا مدیر نمایشگاه اتومبیل؟

مطمئنا رییس بیمارستان روانی. چراکه عاشق کارم هستم و نسبت به رشته ام خیلی علاقه دارم و آرزویم این است که بیماران روانی که مردم نسبت به آنها نگرش منفی دارند را بیشتر دریابم تا نگرشهای منفی را به نگرشهای مثبت تبدیل کنم. برای این بیماران ما نباید اصطلاح بیماران روانی را به کار ببریم. همان اصطلاح بیمار برای این عزیزان بهتر است. چون این عزیزان نیز مثل همه بیماران دیگر بیمار هستند. ما باید نگرش خود و دیگران را نسبت به این بیماران با آموزش بهتر از طریق رسانه ها تغییر دهیم و به آنان طور دیگری نگاه کنیم. من عاشق مراجعانم هستم.

شما کتابهای زیادی نوشتید. کدام را بیشتر دوست دارید و چرا؟

بدون شک کتاب مشاوره روانشناسی خانواده. ببینید این اثر حاصل بیش از ۱۵ سال تجربه من در امر مشاوره است. تصور می‌کنم هر خانواده ای اگر این کتاب را در کتابخانه خانه شان داشته باشند، یک منبع کامل و گنجینه ای از مطالب و اطلاعات روانشناسی را با مطالعه آن کسب خواهندکرد. این کتاب از مباحث کودکان تا سالمندان را در بر می‌گیرد و با داشتن این اثر در خانه فکر میکنند که یک روانشناس خانواده در منزلشان قدم بر می‌دارد.

کمی درباره تألیف‌هایتان بگویید.

من از سال ۷۸ وارد عرصه نویسندگی کتاب در حوزه های روانشناسی به صورت حرفه ای شدم. اولین کتابم در سال ۷۹ با عنوان دانستنیهای نوین زناشویی منتشر شد و پس از آن دومین اثرم با عنوان روانشناسی زناشویی چاپ شد و این روند ادامه داشت تا اینکه رسید به ۴۰ عنوان و کتابهایم در حوزه های روانشناسی خانواده، جوانان، ازدواج، روابط زناشویی، زوج‌ها و اینگونه مباحث که البته بیشتر درمورد بهبود زندگی های زناشویی بود… که به خاطر نوشتن این کتابها طی سالهای اخیر در برنامه های تلویزیونی هم حضور داشتم.

یکی از کتابهایتان با عنوان «زندگی زناشویی خود را متحول کنید» که حسابی مورد توجه قرار گرفت. درباره این کتاب برایمان می‌گویید؟

بله این کتاب در سال ۹۲ توسط نشر ذهن‌آویز منتشر شد که در برنامه های تلویزیونی از جمله گلبرگ که از شبکه سوم سیما پخش می‌شد معرفی شد و البته دیگر آثارم که درباره آن در شبکه رادیویی فرهنگ به آن پرداخته شد. این کتاب به زندگی تکراری بین زوج‌ها می‌پردازد که متأسفانه این روزها در جامعه اپیدمی شده است. من تمامی آثارم را به مانند فرزند دوست دارم اما از بین ۴۰ عنوان کتاب، دو اثر را از سایر آثار بیشتر دوست دارم. «مشاوره ازدواج» و «مشاوره روانشناسی خانواده» که بیشتر به دلم نشستند.

و اگر نکته دیگری هست، می‌شنویم و خواننده‌گان‌مان می‌خوانند.

آرزو دارم روزی فرا برسد که فرهنگ کتاب و کتابخوانی در کشور ما به خوبی جای خود را پیدا کند و کتاب، این مظلوم‌ترین کالای فرهنگی در سبد خرید هر خانواده ایرانی جای بگیرد… از همه دوستانی که به من لطف داشته و اعتماد کردند و آثارم را منتشر کردند بی‌نهایت سپاسگزارم و از عزیزان دیگری که طی این سال‌ها با حرف‌ها و حدیث‌ها و طعنه‌هایشان مخالف پیشرفتم بودند، هم تشکر می‌کنم.