چه‌قدر امکان وقوع جنگ بین ایران و آمریکا وجود دارد؟

اجرای موثر توافق هسته‌ای ایران همچنان یک معما است. آیا امکان برگشت تحریم‌های اقتصادی ایران، توافق را نقض می‌کند؟

مقامات آمریکایی با آگاهی از اینکه تحریم‌ها به تنهایی کافی نیستند، به طور مکرر اعلام کرده‌اند “تمام گزینه‌ها روی میز” است. آنها تاکنون جزئیات این ادعای خود را منتشر نکرده‌اند؛ اما گفتگوهای اخیر پنتاگون بر یک بمب سنگر شکن متمرکز است. احتمال می‌رود گزینه واشینگتن برای مقابله با ایران در صورت نقض توافق هسته‌ای، انجام حملات هوایی باشد.

تاریخ نشان می‌دهد استفاده از حملات هوایی خطرناک و ناکارآمد است، به همین دلیل سیاستمداران برای بکارگیری این گزینه باید تمام جوانب را در نظر بگیرند. استفاده از تاکتیک‌های گذشته از جمله ترور، جنگ، بمباران‌های گسترده وبکارگیری نیروهای مسلح ناکارآمد هستند و باید بازبینی شوند.

برخی از این موارد نسبت به دیگری پربازده تر هستند، اما انتخاب بهترین آنها بسیار پیچیده است. در ادامه فهرستی از گزینه‌های موجود ارائه می‌شود:

مورد اول استفاده از ترور است که رژیم صهیونیستی علیه دانشمندان ایرانی و عراقی به کار گرفت. برای مثال ترور مجید شهریاری دانشمند هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۰ در تهران نتوانست مانع پیشرفت‌ هسته‌ای این کشور شود.

مورد دوم خرابکاری در تأسیسات هسته‌ای بوسیله نیروهای ویژه است. برای مثال تلاش نیروهای کماندو انگلیسی در جنگ جهانی دوم برای تخریب تأسیسات اتمی در نروژ که تحت سیطره نازی بود، نتیجه مورد نظر را در پی نداشت.

مورد دیگر تکیه به حملات هوایی است. پس از اینکه اقدام انگلیس برای خرابکاری در تأسیسات اتمی نروژ در جنگ جهانی دوم شکست خورد، آمریکا بمباران وسیعی در این منطقه را آغاز کرد. اما این اقدام نیز نتوانست اقدامات نازی‌ها را به آلمان محدود کند.

رژیم صهیونیستی نیز در سال ۱۹۸۱ با استفاده از جنگنده‌های پیشرفته راکتورهای عراق را بمباران کرد. این کار باعث شد عراق به مدت ۱۰ سال تلاش‌های خود برای غنی‌سازی اورانیوم را پنهان کند؛ اما یک سال پیش از اینکه برنامه‌های مخفیانه‌اش به نتیجه برسد، جنگ خلیج فارس (۱۳۷۰ شمسی) آغاز و مانع نهایی شدن این برنامه شد. حملات این رژیم به راکتور سوریه در سال ۲۰۰۷ موجب پایان یافتن تلاش‌های سوریه برای دستیابی به انرژی هسته ای شد؛ اما این گزینه درمورد ایران کارساز نیست.

مورد پنجم، جنگ یا تهدید به جنگ است. در واقع این گزینه‌ای بود که پایان کار فعالیت‌های عراق و آلمان نازی را رقم زد؛ اما جنگ پرهزینه ترین گزینه موجود است.

آخرین گزینه که سیاستمداران درمورد آن سخن می‌گویند: پذیرش ایران به عنوان یک کشور مسلح هسته ای است، که ممکن است دست نیافتنی به نظر برسد. درواقع گزینه‌هایی مانند حملات هوایی فقط سرعت فعالیت هسته‌ای ایران را کاهش می‌دهد. اگر ایران به تعهدات خود در توافق هسته ای پایبند نباشد، تلاش‌های واشینگتن در این زمینه با شکست مواجه می‌شود. در این صورت یا باید گزینه “جنگ” را انتخاب کند یا از اقدامات بازدارنده پیشین، علیه انقلاب اسلامی ایران استفاده کند.