پوست تخم مرغ چکار می‌کند؟

تهیه و تدوین : زهرا جعفری

تخم مرغی نطفه دار را در نظر بگیرید. نطفه کم کم تبدیل به جوجه می‌شود. جوجه که پوسته را می‌شکند، از همان لحظه نفس می‌کشد. اما آیا قبل از آن هم در حال نفس کشیدن بوده؟ ظاهراً پاسخ آن است که نه! از لایه محکم پوست تخم مرغ چطور ممکن است هوا رد شود و جوجه بتواند نفس بکشد؟ اما در واقع پاسخ آن است که بله می‌تواند؛ اما چگونه؟

لایه داخلی پوسته تخم مرغ در واقع شبکه ای از الیاف مسطح شده پرتئین است که منفذ دارد. این منفذها به چنین امکان تنفس می‌دهد. اما این همه ماجرا نیست. پوست تخم مرغ نه تنها امکان نفس کشیدن را برای جوجه فراهم می‌سازد، بلکه به ایجاد اسکلت و استخوان‌بندی او نیز کمک می‌کند.

بخش عمده پوست تخم مرغ از کربنات کلسیم ساخته شده است. ماده ای که در استخوان‌های حیوانات و صدف و حلزون یافت می‌شود با رشد جوجه داخل تخم مرغ، استخوانهای جوجه مقداری کلسیم از پوسته تخم به دست می‌آورد و به این ترتیب پوست تخم مرغ در اسکلت بندی جوجه نیز دخالت دارد. اینها دو وظیفه اصلی پوسته تخم مرغ بود. اما پوست وظیفه مهم دیگری نیز دارد.

این وظیفه نگهداری از جوجه داخل تخم مرغ است. لایه داخلی پوسته دارای برآمدگی‌های از جنس کلسیت است که غشایی را که در اطراف جنین قرار دارد، نگهداری می‌کند. پایه های برآمدگی‌های کلسیتی پوست تخم مرغ دیواره ی خارجی منفذداری را تشکیل می‌دهد که تبادل حیاتی اکسیژن و دی‌اکسیدکربن را امکان‌پذیر می‌کند.