نقش انگشتر امام حسین علیه السلام

به گزارش تازه‌های جهان و به نقل از افکارنیوز، مراسم رونمایی از تمبر و دانشنامه مهر و حکاکی ایران عصر امروز با حضور علی معلم دامغانی رئیس فرهنگستان هنر، محمد رجبی دوانی رئیس کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، محمد جواد جدّی مؤلف «دانشنامه مُهر و حکاکی در ایران»، فرهاد نظری مدیر کل ثبت آثار، حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور و جمعی از اساتید و علاقمندان به هنر در فرهنگستان هنر برگزار شد.

* « دانشنامه مُهر و حکاکی در ایران » گرانمایه‌ است

محمدعلی معلم‌دامغانی رئیس فرهنگستان هنر در مراسم رونمایی از «دانشنامه مهر و حکاکی در ایران» که شب گذشته در فرهنگستان هنر برگزار شد، اظهار داشت: فرصت پرداختن به موضوع مُهر و حکاکی با توجه به گستردگی مسئله کوتاه است، آن قدر محدود که از همان اول حد و رسم می‌شود که مأموریت چیست و تا چه حد می‌توان به آن اشارت داشت. در عین حال مسئله و موضوع بسیار وسوسه کننده است. مُهر، مِهر، حکاکی، امضاد و آیات قرآنی که اشاره به این موضوع داشت از موضوعاتی است که شاید اگر طبیعی رفتار می کردیم به آسانی به آن نمی‌رسیدیم.

وی با اشاره به معنی واژه رحیق در ادبیات فارسی افزود: رحیق در ادبیات ما شراب بسیار صاف است اما رحیق در بهشت چیست، نمی‌دانم و رحیق مختوم، رحیقی است که مُهر دارد و به زبان امروزی باندرول دارد. چه چیز در جهان مختوم نیست؟ همه چیز مختوم است چشم، دهان، گوش، آب، آتش، باد، خاک، مرده مختوم است. هنگامی که مرده را بر خاک می‌سپارند اعلام می کنند که کارش خاتمه یافته است.

رئیس فرهنگستان هنر بیان داشت: امضا نیز خود مُهری است که در پایان هر کتیبه و نامه‌ای آورده شده و اختتام آن را نشان می‌دهد. هر نامه‌ای دو نشان دارد، یکی در سطر و دیگری در پایان آورده می‌شود و امضایی که در پایان می‌آید، نشان از اختتام آن دارد. چه چیزی است که آغاز و پایان نداشته باشد؛ هر روز در صبح صادق، مُهر شب را می‌شکنند و بر پیشانی روز می‌زنند و آن را رها می‌کنند تا مجددا مهری بر پیشانی روز زده شود و این ماجرایی شگفت انگیز است که در قرآن به قاعده ای از طلوع و غروب اشاره شده که روز و شب گردش خود را داشته باشد.

وی درباره کتاب «دانشنامه مُهر و حکاکی در ایران» گفت: این کتاب از کتاب‌های ارجمند و گرانمایه‌ای است که اشارات آن از بشاراتش بیشتر است و بزرگوارانی که جدی چنین اثری تولید کرده‌اند، می‌دانند این جلد می‌تواند مجلدات فراوانی داشته باشد. ارزش این را هم دارد که این اتفاق هم بیفتد به خصوص اینکه برخی از مهرها نیز در این دانشنامه به میان نیامده است.

* آیه‌ای که روی انگشتر امام حسین علیه السلام حک شده بود

محمد رجبی‌دوانی رئیس کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در ادامه این مراسم بیان داشت: با توجه به اهمیت اثر ارزشمند «مهر و حکاکی در ایران»، تلاش استاد محمدجواد جدی و همت فرهنگستان هنر، کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی هم سهم کوچکی در انتشار این اثر داشته باشد. در واقع این کتاب یکی از برجسته‌ترین آثار پژوهشی است و کتابخانه مجلس شورای اسلامی بر روی انتشار کتاب‌هایی تمرکز دارد که از آثار فاخر پژوهی به شمار می‌رود و این کتاب نیز از جمله این آثار است که کلیدهایی را برای محققان آماده ساخته تا بتوانند آثار برتری داشته باشند.

وی با اشاره به دوره‌ تاریخی مُهرها، ادامه داد: مهر جدا از اینکه هویت یک شخص را تثبیت می‌کرد و هر جا که مهری زده می‌شد، هویت مالکیت آن را محرز می‌کرد، در شکوفایی هنر خوشنویسی نیز ارزش فراوانی دارد. همچنین مُهر نشان از به کمال رسیدن و تمامیت است. به همین جهت حضرت محمد (ص) خاتم پیامبران است.

رجبی‌دوانی ادامه داد: بسیاری از امامان انگشترهایی داشتند که مزین به آیات الهی بود، مانند امام حسین (ع) که انگشتری داشتند که بر روی آن «حسبی الله» حک شده بود و تمام زندگی ایشان روی همین بود.

وی با اشاره به تاریخ استفاده از مهر و حکاکی گفت: یکی از مواردی که حکاکی را مورد توجه قرار داد ویژگی خاص زمانی آن بود و در گذشته معتقد بودند آثار حکاکی تا زمانی که پروردگار اجازه دهد ماندگار می‌ماند و آیندگان می توانند به آن دست پیدا کنند.

* زنان نقش ۵۰ درصدی در ثبت مواریث فرهنگی داشته‌اند

فرهاد نظری مدیر کل ثبت آثار، حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور اظهار داشت: میراث فرهنگی ناملموس به طور خاص ذخیره فرهنگی ما هستند و شامل آثار باقی مانده از گذشتگان است که می‌تواند نقشی در فرهنگ داشته باشند و یا فرهنگ در آن‌ها رخنه کرده است؛ هنر مهر و حکاکی بخشی از آن یا مصداقی از آن است.

وی گفت: هنر مهر و حکاکی از جمله هنرهایی است که رو به فراموشی بوده، این دانش‌نامه به نوعی در احیا و ثبت این هنر کشورمان نقش مهمی را ایفا کرده است.

وی یادآور شد: بانوان نقش محوری و مهمی در ثبت مواریث فرهنگی کشور داشتند، در واقع بیش از ۵۰ درصد از این آثار، محورشان بانوان هستند و مابقی نیز زنان دوشادوش مردان همکاری کردند.

مدیر کل اداره ثبت میراث فرهنگی در ادامه با اشاره به ثبت فن‌آوری و دستاوردهای عظیم گذشتگان، بیان داشت: ساخت بادگیرها و قنات‌ها از مواردی است که به ثبت جهانی رسیده است؛ ثبت ملی هنر «مهر و حکاکی» هم یکی از اقدامات بوده که در این مراسم، این موضوع را رسما اعلام می‌داریم.

.

منبع : افکارنیوز