معادل فارسی کلمات «اکشن»، «آلبوم» و «آماتور» چست؟

همزمان با شکل‌گیری مشروطیت در ایران، ترجمه‌هایی در زبان فارسی شکل می‌گیرد و به تبع آن انواع ادبی دیگری چون رمان، شعر سپید و داستان کوتاه در ادبیات ایران ایجاد می‌شود. این تغییر و تحولات اصطلاحات و کلمات جدیدی را به زبان فارسی وارد کرد. ورود کلمات به زبان فارسی در دوره‌های بعد نیز ادامه پیدا می‌کند و زبانمان را به جایی می‌رساند که به زحمت می‌توان رد پای زبان فارسی دری را در کلمات جستجو کرد. برخی زبان فارسی امروزمان را بیشتر زبان فارسی لاتین می‌دانند. این مسئله به خصوص در مقایسه با کشورهای فارسی زبان دیگر خود را به خوبی نشان می‌دهد. انگار کلمات لاتین برای ایرانیان جذابیت زیادی داشته است. البته یک تنه نمی‌توان به قاضی رفت در این میان نبود معادل‌های مناسب در این امر دخیل بود. هرچند به راحتی نمی توان از کنار تاثیر زمان معادلسازی کلمات لاتین گذشت. برخی کلمات سال‌های متمادی توسط مردم به‌کار می‌رود و پس از آن به معادلسازی کلمه می‌اندیشند. بدیهی است در چنین شرایطی معادل کلمه لاتین رواج پیدا نکند.

۱- «اکشن»: معادل آن را کلمه «حرکت» قرار داده‌اند. این کلمه در زبان فارسی به صورت‌های مختلف از جمله به عنوان جزء اسمی فعل مرکب «حرکت کردن» استفاده می‌شود. این کلمه در متون قدیم از جمله گلستان سعدی دیده می‌شود:

دست از این حرکت کوتاه کن که واقعه‌ها در پیش است و دشمنان از پس.

این کلمه در زبان امروز به عنوان معادل کلمه لاتین استفاده نمی‌شود. دلیل آن را می‌توان در تناسب نداشتن معنای این کلمه با کلمه لاتین جستجو کرد.

۲- «آلبوم»: معادل این کلمه را «جنگ» وضع کرده‌اند. این کلمه در متون قدیم وجود ندارد و نمونه کاربرد آن را تنها می‌توان در سریال‌هایی که در دهه ۷۰ و ۸۰ با عنوان «جنگ» ساخته می‌شد، پیدا کرد. اما پس از آن دیگر شاهد کاربرد آن در زبان فارسی نبودیم. این کلمه به مجموعه آیتم‌هایی اطلاق می‌شد که از کنار هم قرار گرفتن آن، سریال طنز ساخته می‌شد. شاید دلیل قرار دادن کلمه «جنگ» به عنوان لاتین شباهتی باشد که استادان فرهنگستان زبان و ادب فارسی میان این کلمه و «آلبوم» احساس کرده‌اند. اما کاربرد فراوان کلمه لاتین و زمان نامناسب ساخت کلمه معادل سبب شد، کلمه در زبان فارسی کاربردی نداشته باشد.

۳- «آماتور»: معادل این کلمه را «غیر حرفه‌ای» ساخته‌اند. این معادل تز ترکیب دو اسم ساخته شده است در این ترکیب کاربرد کلمه عربی «غیر» را مشاهده می‌کنیم. در قدیم کلمه «حرفه» را به معنای «شغل» استفاده می‌کردند. این کلمه در ترکیب با «غیر» تغییر معنا می‌دهد و منظور از آن «فرد با مهارت» است. البته نباید از یاد برد کلمه «حرفه‌ای» امروزه به معنای «فرد دارای مهارت بالا» نیز استفاده می‌شود. این معادل در زبان امروز کاربرد زیادی ندارد. علت آن به زمان ساخت کلمه باز می‌گردد. در صورتی که این معادل هنگام ورود کلمه به زبان فارسی ساخته می‌شد، احتمال کاربرد بیشتر آن وجود داشت.