شتاب دهنده، مراکز رشد و سرمایه‌گذار در یک استارتاپ

در این مقاله به مفاهیمی مثل شتاب دهنده (Accelerators )، مراکز رشد (Incubator) و سرمایه گذار (Investor) که امروز در استارتاپ ها و کسب و کارهای اینترنتی زیاد شنیده می شود خواهیم پرداخت. داستان شروع یک استارتاپ با یک ایده شروع می شود و شخص یا اشخاصی که با انگیزه تمام تصمیم به اجرای ایده خود و تبدیل آن به یک کسب و کار، فعالیت خود را شروع می کنند.

اولین قدم ها تشکیل تیم کاری و جذب افراد مورد نیاز است، این امر می تواند از طریق شبکه ای از دوستان و همفکرانی که از قبل یکدیگر را می شناسند، از طریق یک رویداد مانند استارتاپ ویکند و یا حتی یک گروه دانشگاهی یا شرکتی انجام گیرد. حالا تیم کاری تشکیل شده و هفکران دور یک میز با یک هدف مشترک و آروزهای بزرگ جمع شده اند. اما این، همه نیازهای یک استارتاپ یا کسب و کار نوپا نیست.

هزینه ها و منابع مالی از واقعی ترین مسائل زندگی امروزی به حساب می آید چرا که تاثیر بود یا نبود آن به سرعت بر کمیت و کیفیت آنچه پیش روی ماست اثر می گذارد، استارتاپ هم به عنوان یک زندگی کوچک، از این نیاز بی نیاز نیست و تامین منابع مالی و حمایتی یکی از اولین دغدغه های کسب و کارهای نوپاست، به زبان ساده تر هزینه ها را باید از کجا تأمین کنیم.

شتاب دهنده ها، مراکز رشد و سرمایه گذران به عنوان مهمترین منابع حمایتی و تأمین نیازهای مالی کسب و کارهای نوپا شناخته می شوند، در اینجا صرفا به توضیح این مفاهیم و ویژگی هر کدام خواهیم پرداخت و در بخش معرفی مراکز رشد و شتاب دهنده می توانید با این مراکز آشنا شوید.

شتاب دهنده ها (Accelerators)

شتاب دهنده ها معمولا شرکت های خصوصی هستند که از همان آغاز کار استارتاپ را مورد حمایت فکری، فنی و مالی قرار می دهند، این مراکز از ابتدا تیم های کاری را بر اساس شرایط و قوانین داخلی خود پذیرفته و از آنان حمایت می کنند، این حمایت پس از پذیرفته شده تیم اجرایی و عقد قرار داد انجام می گیرد. روش پذیرش تیم ها توسط شتاب دهنده ها با یکدگر متفاوت است، بعضی همانند یک فضای رقابتی-کاری، مانند استارتاپ ویکند تیم ها را به معرفی ایده های خود دعوت کرده و بین چند ایده برتر یک رقابت فشرده برگزار کرده و در نهایت بر روی یک یا چند ایده سرمایه گذاری نهایی را انجام می دهند. برخی دیگر تیم های اجرایی را تک به تک دعوت کرده و با برگزاری جلسات متعدد، به بررسی ایده و تیم اجرایی می پردازند.

حمایت شتاب دهنده ها از یک استارتاپ شامل: کمک های مالی که معمولا از ۵ هزار دلار (به بالا در مراحل اولیه است)، اختصاص فضای کاری مناست و تامین تجهیزات اداری، آزمایشگاهی و کارگاهی، دعوت و حضور مربیان حرفه ای برای همراهی تیم ها، کمک های فکری و فنی، حمایت های قانونی،حقوقی و رفع موانع اداری و دولتی، برگزاری دورهمی و تورهای مرتبط با ایده ها و .. می باشد.

شتاب دهنده ها در ازاء کمک ها فوق، بسته به این که در کدام مرحله از ورود ایده خود به آن مرکز باشید، با تیم اجرایی قرارداد منعقد کرده و بخشی از سود سهام استارتاپ را به مالکیت خود در می آوردند. Drobbox و Twitter از نمونه استارتاپ های موفق جهان می باشند که از طریق شتاب دهنده ها رشد کرده و تبدیل کسب و کارهای بزرگی شده اند. در مجموع شتاب دهنده ها شرکت های خصوصی هستند که با حمایت خود، یک استارتاب را تا تبدیل شده به یک کسب و کار مستقل همراهی می کنند و در بخشی از سود یا سهام آن استارتاپ شریک می شوند. نتیجه آن یک سود دو طرفه برای تیم اجرایی و تیم حمایت کننده است.

مراکز شد (Incubator)

مراکز شد یا Incubator بر خلاف شتاب دهنده ها یا دولتی هستند یا وابسته به مراکز دولتی و سازمان های زیر مجموعه، این مراکز معمولا از استارتاپ هایی حمایت می کنند که در راستای سیاست گذاری های کلان کشوری فعالیت می نمایند، مثلا در مقطعی ممکن است تولیدات زیست محیطی، یا ارائه خدمات دولت الکترونیک دغدغه مسئولان و نیاز فوری جامعه باشد، طبیعی است که ایده های با این موضوعات بیشتر مورد توجه مدیران مراکز شد قرار می گیرد. مراکز رشد حوزه های وسیعتری را نسب به شتاب دهنده ها دنبال می کنند مثل علوم پزشکی، نانو، صنایع غذایی و .. و معمولا در کنار سازمان ها و دانشگاههای مرتبط با آن فعالیت، حمایت خود را از استارتاپ ها انجام می دهند.

مراکز رشد اکثرا منابع مالی خود را از بوجه دولتی یا سازمان بالا دستی خود تامین می کنند و بازگشت سرمایه در این مراکز وابسته به ساختار قانونی خاص همان مرکز سازمانی، دانشگاهی یا دولتی است. این مراکز هم همانند شتاب دهنده ها استارتاپ های وارد شده را از لحاظ مالی، امکانات محیطی، آزمایشگاهی، کارگاهی، نیروی انسانی و .. حمایت می کنند. ورود و آشنایی با این مراکز به راحتی وارد شدن به شتاب دهنده ها نیست و بر خلاف شتاب دهنده ها، فضای رقابتی آنچنانی در ورود به آنها وجود ندارد.

نمایشگاههایی که سالانه در مقاطع مختلف مانند هفته پژوهش و فناوری، جشنواره های علمی رویداد های کارآفرینی و .. برگزار می گردد می تواند معرف این مراکز و بخشی از دستاورد های آن باشد. پارک های علمی فناوری و شرکت های دانش بنیان که از حمایت این پارک ها استفاده می کنند را شاید بتوان در همین گروه قرار داد. شرکت های بزرگ و غول های تکنولوژی جهان نیز هر کدام در کنار مجوعه خود این مراکز را دایر کرده اند و با حمایت هایی که بسیاری از آنها کاملا غیر انتفاعی و حتی خارج از مرزهای جغرافیایی آنان است، اقدام به حمایت از استارتاپ ها می کنند.

Investor سرمایه گذارها

اصلی ترین هدف سرمایه گذار در مشارکت یک استارتاپ افزایش سود دهی است. سرمایه گذاران هدفی را بجز رشد ارزش افزوده منابع خود ندارند، خواه این سرمایه گذاری بانکی، شرکتی، خانوادگی و و یا شخصی باشد. در سالهای اخیر فعالیت هایی از سمت دولت برای سرمایه گذاری در بخش کارآفرینی و تامین منابع مالی استارتاپ ها صورت گرفته است، مانند وام های کارآفرینی صندوق تعاون، مهر رضا و .. اینکه این تخصیص منابع چقدر به رشد کارآفرینی کمک کرده است موضوع مورد بحث ما نیست، به هر حال برای یک استارتاپ همین مراکز هم می تواند تامین منابع کند.

شرکت هایی نیز وجود دارند که صرفا به عنوان سرمایه گذار می توانند نیازهای مالی یک استاراپ را تأمین کنند، اصل این مقوله چندان جدید نیست اما شرکت های سرمایه گذاری استارتاپ ها، نسبتا چند سالی هست که پدید آمده اند. این شرکت ها در مورد مسائل فنی، ساختاری و .. صاحب نظر نبود و دخالت نمی کنند، صرفا بر بازگشت سرمایه در زمان مقرر و سودهی مورد نظر تمرکز دارند. اما مقررات دست و پا گیر دولتی و بانکی را ندارد.

در این میان نقش سرمایه گذاری داوطلبانه جمعی یا همان (Crowd Funding) بی تاثیر نیست، این سرمایه ها توسط مراکز مختلف از اشخاص زیادی با هدف کمک های داوطلبانه و بدون چشم داشت سود یا بازگشت سرمایه، جمع آوری می گردد. استارتاپ های زیادی توسط این مجموع ها شکل گرفته اند که در بخش جمع سپاری و حمایت های مالی برخی از آنها را معرفی کرده ایم.

جمع بندی

این که کدام یک از مراکز فوق برای تامین منابع یک استارتاپ بهتر است به تیم اجرایی، نوع ایده و دهها عامل دیگر بستگی دارد که پرداختن به تک تک آن در اینجا امکان پذیر نیست، ما در نت استارت به عنوان یک پایگاه خبری در درجه اول به معرفی این مراکز خواهیم پرداخت.

.

منبع : نت استارت